TINGKATAN 3: BAB 5 PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH

5.1 LATAR BELAKANG PEMERINTAHAN TEMPATAN DI SARAWAK DAN SABAH

Sistem pemerintahan tempatan terbahagi kepada dua iaitu: (PT3 2019)
 1) Sistem Kesukuan
2) Sistem Pentadbiran Tempatan

HURAIAN SARAWAK:
 
1. Sistem Kesukuan:

    a) Ketua masyarakat Melanau: _______________
        Ketua masyarakat Kenyah: ________________
        Ketua masyarakat Kayan: _________________
        Ketua masyarakat Bidayuh: ________________
        Ketua masyarakat Iban: ___________________

    b) Ketua dipilih berdasarkan:
         (i) ____________________
         (ii) ___________________

    (c) Peranan pemimpin:
         (i) Menyelesaikan ___________________ dalam kalangan penduduk.
         (ii) Memastikan ________________ berkekalan.

    (d) Undang-undang yang digunakan: _________________

2. Sistem Pentadbiran Tempatan Yang Dipengaruhi Kesultanan Brunei
    (Info: Murid kena tahu sebahagian besar negeri Sarawak asalnya di bawah penguasaan Brunei.
      Asal Sarawak adalah di wilayah Kuching)

    a) Sistem pentadbiran dibahagikan kepada tiga bentuk iaitu:
              (i) ___________________________
              (ii) __________________________
              (iii) _________________________
  
    b) Pembesar tempatan dilantik sebagai wakil sultan
    c) Contoh wakil sultan ___________________ yang mentadbir kawasan Sungai Sarawak.
    d) Kawasan pedalaman pula ditadbir oleh ___________________
    e) Contoh, O.K. Beti di Padeh dan ___________________
    f) Kekuasaan Sultan Brunei berasaskan sistem penguasaan ________________

3. Sistem Kedatuan
     a)  Diamalkan oleh kerajaan-kerajaan _____________
     b) Contoh kerajaan ialah _______________________
     c) Pentadbir yang awal ialah ____________________
     d) Antara gelaran yang dibunakan ialah ________________________________
     e) Golongan pembesar ini menjadi ________________ bagi pihak Sultan Brunei.
     f) Mentadbir Sarawak tanpa _____________________ Kesultanan Brunei

  HURAIAN SABAH:

1. Sistem Kesukuan: 
    a) Kaum yang mengamalkan : ______________________________
    b) Pemimpin utama masyarakat dikenali: _____________________
    c) Ketua masyarakat Bajau: _____________________
    d) Sistem pemerintahan mengandungi: ___________________ dan _______________
    e) Majlis Kampung ________________ Orang Tua dalam pengurusan adat.
    f) Tukang Adat memastikan upacara ______________ dilakukan dengan __________
         Tujuannya untuk elak _________________ berlaku.
    g) Undang-undang yang digunakan: ______________________

2. Sistem Pentadbiran Tempatan Yang Dipengaruhi Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu
     a) Kawasan pantai Barat Sabah dikuasai _______________________
     b) Kawasan pantai Timur Sabah dikuasai ______________________
     c) Pembesar tempatan iaitu __________menjadi ________________ Sultan Brunei
     d) Wakil Kesultanan Sulu pula dikenali sebagai _________________
     e) Kuasa golongan Datu bergantung kepada:
         (i) Bilangan ______________
        (ii) Keupayaan menghantar _____________ kepada sultan

3. Sistem Ketua Bebas
    a) Dilaksanakan di kawasan kuasa sultan Brunei / Sulu yang agak ________ pengaruhnya.
    b) Ketua Bebas mempunyai sifat ______________  yang boleh _____________ kewibawaan
        Sultan.
   c) Ketua Bebas juga mempunayi _____________ keluarga dengan sultan.
   d) Kawasan pentadbiran mereka mempunyai _________________ sendiri.
   e) Ketua Bebas juga tidak __________________ kuasa lain.
   f) Contoh Ketua Bebas ialah _______________________ dan kawasannya _________________

SOALAN KBAT:
1.  Mengapakah sistem pemerintahan yang teratur dapat membawa kepada kemakmuran masyarakat?
(Beri sebab)
( Tidak perlu ambil semula isi di atas)
(Beri jawapan yang munasabah)
(Jangan takut beri idea)
( Tulis yang baik - sebab membawa kemakmuran)

Jawapan: (4 isi-sederhana / 6 isi - baik / 8 isi cemerlang)

Sistem pemerintahan yang teratur dapat membawa kepada kemakmuran kerana
negara akan aman. (1 isi)