TINGKATAN 3: BAB 5.2 PELUASAN DINASTI BROOKE DI SARAWAK

PELUASAN DINASTI BROOKE DI SARAWAK

Intro:
1) Pihak terlibat: James Brooke
2) Faktor penarik: Kekayaan hasilbumi Sarawak seperti sagu, antimoni dan emas.
3. Strategi: Rundingan / Ugutan / Perjanjian / Ketenteraan
4) Alasan campurtangan: Ketidakstabilan negeri / kegiatan pelanunan
5) Kesan: Menguasai Sarawak daripada Kesultanan Brunei

HURAIAN:

SARAWAK SEMASA KEHADIRAN JAMES BROOKE
1.Sungai Sarawak- kawasan ______________ yang penting.
2. Mempunyai seorang pembesar iaitu ________________________
3. Dilantik oleh _____________________
4. Tugas pembesar itu ialah ________________________
5. Kawasan yang menjadi tumpuan orang Melayu ialah _________________
6. Kawasan itu menjadi pusat ______________________

KEADAAN POLITIK SEMASA KEHADIRAN JAMES BROOKE
1. Sultan Brunei ingin ______________ kegiatan perdagangan.
2. Baginda melantik ___________________ sebagai pembesar Brunei.
3. Pangiran Indera Mahkota mendirikan __________________
4. Beliau mengenakan _____________ yang tinggi dan _______________ tenaga.
5. Kesannya menimbulkan ___________________ dengan pembesar tempatan.
6. Bantahan ini diketuai oleh Datu ___________________
7. Kesan bantahan itu, Sultan Brunei telah menghantar Pengiran Raja _____________
8.Tujuannya untuk _______________ Datu Patinggi Ali, tetapi ____________
9. Akhirnya Pengiran Raja Muda Hashim meminta ______________ James Brooke.
10. James Brooke menerima __________ Pengiran Raja Muda Hashim untuk menangani penentangan Datu Patinggi Ali.
11. Tetapi dengan syarat iaitu Sarawak hendaklah ______________ kepada beliau.

STRATEGI YANG DIGUNAKAN OLEH JAMES BROOKE UNTUK MENDAPATKAN SARAWAK 
Secara umumnya terdapat 4 strategi yang digunakan:
1. Rundingan
2. Ugutan
3. Perjanjian
4. Ketenteraan

HURAIAN:

RUNDINGAN
1. Berunding dengan Pengiran Raja Muda __________________________
2. Tujuan rundingan untuk menyelesaikan ___________________
3. Dalam rundingan, Raja Muda Hashim ___________________ Sarawak.

UGUTAN
    James Brooke menggunakan strategi ugutan sebanyak _______ kali.
a). Pertama ugutana kepada Pengiran Raja Muda Hashim 
     Kerana Raja Muda Hashim cuba ____________ dan tidak ______________ dengan rundingan
      yang telah dilakukan.
      Kesannya, James brooke menggugut Raja Muda Hashim untuk ___________________
      kedudukan Raja Muda Hashim di __________________
     Tindakan James Brooke menyebabkan Raja Muda Hashim menyerahkan pemerintahan Sarawak
      kepada James Brooke.

b) Ugutan kedua kepada ___________________.
     Ini dilakukan semasa James Brooke datang ke Brunei diiringi oleh __________________
     Tujuan datang ke Brunei untuk ____________________ penyerahan Sarawak yang telah 
     dilakukan oleh Raja Muda Hashim.
      Kesannya, Sultan bersetuju _____________ penyerahan Sarawak kepada James Brooke.

PERJANJIAN
Dua perjanjian yang ditandatangani antara Raja Muda Hashim (1841) dan dengan Sultan Omar Ali Saifuddin (Sultan Brunei) pada tahun 1842.

a) Perjanjian 1841 - James Brooke _______________ Sarawak.
                              - James Brooke _______________ hasil Sarawak.
                              - James Brooke _______________ undang-undang dan adat Melayu.


b) Perjanjian 1842 - Sultan Brunei serah Sarawak dari kawasan _______________ ke ____________
                               - Semua hasil ____________ diserahkan kepada James Brooke.
                               - James Brooke membayar ____________________ sebanyak 2,500 Dolar
                                  Sepanyol kepada Sultan Brunei.
                               - James Brooke tidak _____________ tangan dalam hal __________ dan
                                  __________ penduduk tempatan.
                                - Sarawak tidak boleh ____________milik tanpa kebenaran Sultan.
                                - Sultan Brunei iktiraf James Brooke sebagai _____________________.

Kesan perjanjian: 1. James Brooke mendapat kekuasaan sebagai pemerintah Sarawak.
                              2. Kekuasaan Sultan Brunei di Sarawak berakhir.
                              (Ingat, Sarawak asal adalah kecil iaitu antara Tanjung Datu ke Sungai Samarahan /
                               Kuching)

KETENTERAAN
1. Tujuannya untuk _______________ kuasa di Sarawak.
2. Mendapat bantuan ketenteraan daripada Kapal ___________ yang dimiliki oleh Tentera Laut
    British.
3. Kepentingan kapal tentera itu ialah untuk memerangi ancaman ____________ yang mengganggu
    _______________ dan ketenteraman Sarawak.
 4. Ketenteraan juga menyebabkan James Brooke dapat menguasai kawasan-kawasan lain yang dibawah kekuasaan Sultan Brunei dan seterusnya membentuk Sarawak yang kita kenali pada masa kini iaitu negeri yang paling besar di Malaysia.

Kawasan berwarna merah adalah kawasan asal Sarawak.